Trouw: “Eindelijk erkenning voor militairen die weigerden Indonesisch dorp plat te branden”
In 1947 weigerden drie Nederlandse militairen mee te doen aan het platbranden van een kampong. Pas in 2024 kregen ze postuum eerherstel. Nieuwe historische bronnen vertellen meer over hun verzet. >>
De Nieuwe Koers: “Oorlog in de naam van God”
Het overgrote deel van de Nederlandse kerken steunde het militaire optreden in Indonesië na 1945. Legerpredikanten en aalmoezeniers verdedigden zelfs extreem geweld als manier om de koloniale orde te herstellen, concludeert Koos-jan de Jager in zijn boek Oorlog zonder genade. Hoe is die houding te verklaren? >>
Historisch Nieuwsblad: “Nederlandse militairen moesten Indonesische soldaten trainen: een onmogelijke missie”
Na de soevereiniteitsoverdracht in 1949 bleef een kleine groep Nederlandse militairen achter in Indonesië. Vier jaar lang adviseerden en trainden zij de jonge Indonesische krijgsmacht. Door de groeiende diplomatieke spanningen tussen Den Haag en Jakarta was hun inzet gedoemd te mislukken. >>
Historisch Nieuwsblad: “De lange oorlog van Frits Slomp”
In Nederland was dominee Frits Slomp een iconische verzetsman. Maar begin 1948 vertrok hij als legerpredikant naar Indonesië, waar hij pleitte voor een hard militair optreden tegen de Republiek Indonesië. Hoe kon hij deze tegengestelde standpunten over vrijheid met elkaar verenigen? >>
Historisch Nieuwsblad: ‘Kerken hebben in de Tweede Wereldoorlog niet gezwegen’
Honderden christelijke leiders ondertekenden in september een verklaring, opgesteld door Micha Nederland. ‘Evangelie en extreemrechts gaan niet samen,’ luidt hun boodschap. De opstellers zeggen te willen leren van fouten in het verleden: de Nederlandse kerken spraken zich in de jaren dertig te weinig uit tegen het fascisme. Dat klopt niet, vindt historicus George Harinck. >>
Nederlands Dagblad: ‘Religie is blinde vlek in onderzoek dekolonisatie’
De resultaten van het onderzoek naar de dekolonisatie van Indonesië roepen veel reacties op. Extreem geweld blijkt structureel onderdeel te zijn geweest van het Nederlandse optreden. Over de rol van religie in de oorlog blijven echter veel vragen onbeantwoord. Wat wisten de kerken en de militaire geestelijke verzorging van het stelselmatige geweld in Indonesië? >>
De Nieuwe Koers: “Gereformeerde gezindte in rep en roer over het aanbod van genade”
Sinds de hersteld-hervormde dominee Gert van den Brink z’n reformatorische collega’s vorig jaar van misleidende prediking betichtte, vliegen verwijten over en weer. Maar echt gesprek blijft uit. Wat is er nou eigenlijk aan de hand? En waarom ligt het zo gevoelig? >>
Recensies op historiek.net
Voor de historische website historiek.net schrijf ik recensies van recent verschenen boeken, met name over religieuze en politieke geschiedenis. Van Missievaders tot De vuurtoren van Stalingrad, van De kampschilders tot Het eiland van Anna, inmiddels staan er tientallen recensies online. Lees ze hier. >>
Dekolonisatieonderzoek in het HDC-archief
De resultaten van het onderzoek naar de dekolonisatie van Indonesië roepen veel reacties op. Extreem geweld blijkt structureel onderdeel te zijn geweest van het Nederlandse optreden. Over de rol van religie in de oorlog blijven echter veel vragen onbeantwoord. Het HDC Centre for Religious History herbergt verschillende collecties waarin antwoorden zijn te vinden. >>
„Zendeling berichtte over wandaden militairen in Nederlands-Indië”
Diverse zendelingen berichtten al snel over de wandaden van Nederlandse militairen in Nederlands-Indië, maar ze werden door velen niet geloofd, aldus Koos-jan de Jager in een lezing. Verslag in het Reformatorisch Dagblad. >>
Tijdschrift voor Geschiedenis: ‘Gewetensbezwaarden onder vuur. Vaccinatieweigering bij orthodox-protestantse militairen in de Nederlandse krijgsmacht, 1945-1950’
Circa 200 militairen weigerden hun uitzending naar Indonesië op grond van godsdienstige gewetensbezwaren zich te laten vaccineren. Over de behandeling van deze gewetensbezwaarden ontstond binnen de krijgsmacht felle discussie. Zeker nadat in 1948 in Indonesië een pokkenepidemie was uitgebroken, werden de religieuze gewetensbezwaarden een probleem. >>
Historiek: God en Jan Soldaat: een curieus gedicht
Eind 1947 liet legercommandant generaal Simon Hendrik Spoor een briefkaart drukken met daarop een prent van Christus aan het kruis en een knielende menigte. De kaart wekte de woede op van Tweede Kamerlid Dolf Joekes: ‘Ik vind het een profanatie op deze wijze een dergelijk beeld te gebruiken en onbegrijpelijk, dat legerautoriteiten een dergelijke publicatie onder de militairen zouden verspreiden.’ >>
Mars et Historia: ‘Plaatsen waar de ziel kan rusten. Een kleine geschiedenis van protestantse militaire tehuizen in Nederlands-Indië/Indonesië, 1880-1950’
De grote zorgen over het morele en geestelijke verval in de Nederlandse kerken en samenleving leidden in de zomer van 1946 tot actie. De opbouw van troepen ging gelijk op met een grootschalige expansie van burgerlijke initiatieven in de krijgsmacht. Veel van die initiatieven droegen een kerkelijk karakter. >>
Protestants Nederland: ‘Frederik Johan Krop: strijder voor geloofsvrijheid in Nederland en Rusland’
Op 5 april 1923 werd in het wijkgebouw Geloof en vrijheid van de hervormde gemeente van Rotterdam de Vereniging Protestants Nederland opgericht. Eén van de oprichters van de Vereniging, dr. Frederik Johan Krop (1875-1945), was hervormd predikant in de Rotterdamse gemeente. Krop was een leidende anti-communistische stem in het Nederland van de jaren dertig. >>
InBrabant: ‘Het Volkspetitionnement van 1878. De stem van het Tilburgse volk’
De zomer van 1878 stond bol van protest. Duizenden Nederlanders plaatsten handtekeningen onder petities aan de Tweede Kamer, Eerste Kamer en de koning omdat zij bang waren hun eigen scholen te verliezen. In de geschiedenisboekjes leeft de petitiebeweging voort als het Volkspetitionnement van 1878. >>